Funkcje pokarmowe, czyli jak dziecko uczy się jeść - Ssanie

     Do funkcji pokarmowych zaliczamy takie umiejętności jak ssanie, pobieranie pokarmu z łyżki,

odgryzanie, picie z kubka otwartego i połykanie. Każda z tych umiejętności powinna się rozwijać w odpowiedniej kolejności i każda z nich może przebiegać prawidłowo, może być zbyt słaba lub zbyt nasilona. Do prawidłowej oceny umiejętności dziecka w tym zakresie musimy uświadomić sobie jakie są poszczególne etapy rozwijania sprawności aparatu żucia i jak powinny one przebiegać.

     Pierwszym i najbardziej podstawowym z punktu widzenia natury etapem jest ssanie. Dziecko przychodzi na świat z zaprogramowaną potrzebą ssania, a umiejętność ta jest kluczowa dla przetrwania niemowlęcia. Do trzeciego miesiąca życia dziecko powinno ssać przede wszystkim mleko. Przy regularnym podawaniu piersi z reguły na tym etapie dopajanie nie jest konieczne, choć w niektórych sytuacjach może być ono dopuszczane. Odruch ssania kształtowany jest już w życiu płodowym dziecka i obejmuje przygotowanie warg, policzków i języka do obejmowania sutka i do wytwarzania potrzebnego do pobierania pokarmu podciśnienia. 

     Przyjmowanie pokarmu może odbywać się w sposób naturalny (ssanie piersi), lub sztuczny (karmienie butelką) przy czym specjaliści podkreślają, że karmienie piersią jest najbezpieczniejsze i najlepsze dla rozwoju mięśni twarzy dziecka. Różnica pomiędzy karmieniem naturalnym a sztucznym jest istotna, ze względu na ilość mięśni i wysiłek potrzebny do pobrania pokarmu z piersi.      Przy ssaniu piersi zauważa się ruchy zarówno ssące, jak i ruchy przesuwne żuchwy, zaangażowaniu ulega także język dziecka, który musi przyjąć odpowiednią pozycję i wykonywać odpowiednie ruchy. Smoczek butelki różni się kształtem od brodawki, przez co wymusza na dziecku inne (spoczynkowe) ułożenie języka, oraz inny model ruchu ssącego – nie wymagający tyle siły. Nie obserwuje się także ruchów żuchwy. Szybsza podaż pokarmu w smoczku powoduje zaburzenia synchronizacji funkcji ssanie-oddychanie-połykanie, a konstrukcja większości butelek wymusza płaskie układanie dziecka do karmienia wywołując tym samym nacisk na dolną szczękę utrudniając jej fizjologiczne ruchy podczas jedzenia i wywołując przy tym cofnięcie bródki (przy karmieniu piersią pozycja karmienia byłaby ukośna, prowokując bródkę dziecka do wysunięcia się do przodu, czyli zupełnie odwrotnie).

     Niedostymulowanie warg przy karmieniu butelką może powodować ich obniżone napięcie, co w przyszłości może skutkować tendencją do nawykowego otwierania ust, a co za tym idzie do zmiany toru oddechowego z nosowego na ustny.

W następnym artykule pojawi się opis kolejnego etapu jakim jest pobieranie pokarmu z łyżeczki :) 

Źródło: Wczesna Interwencja Logopedyczna, J. Skrzek