Dyslalia ankyloglosyjna? Co to znaczy?

     Dyslalia ankyloglosyjna jest wadą wymowy,

która tak naprawdę jest efektem wady anatomicznej aparatu mownego. Ankyloglosja to termin określający skrócenie wędzidełka podjęzykowego, skrócenie to powoduje przytwierdzenie języka do dolnej części jamy ustnej i znaczne ograniczenie jego ruchów. Ograniczona ruchomość i przytrzymywanie języka na dole z kolei prowadzi do trudności artykulacyjnych- zwłaszcza jeśli chodzi o wymowę głosek wymagających pionizacji języka- czyli uniesienia jego czubka za górne zęby lub w kierunku podniebienia. Taka deformacja/zmiana miejsca artykulacji głoski jest określana jako dyslalia.

     Diagnostyka może być prosta- kiedy po otwarciu buzi u dziecka lub w trakcie płaczu niemowlęcia zauważamy serco podobne wcięcie w miejscu gdzie powinien być czubek języka. Ale nie wszystkie skrócone wędzidełka są identyczne i stopień ich skrócenia może być bardzo różny dlatego istnieje kilka testów, które pomogą sprawdzić czy wędzidełko rzeczywiście wymaga naszej uwagi.

     Test z nutellą- najprostszy i najatrakycjniejszy dla dzieci test jaki możemy przeprowadzić. Polega on na ubrudzeniu nutellą (lub inną masło podobną smaczną substancją) brodę, oba policzki i tuż pod nosem dziecka. Następnie prosimy by nasz mały pacjent zlizał łakocie z buzi i obserwujemy. Przy zmniejszonej ruchomości języka dziecko będzie miało dużą trudność z oblizaniem górnej wargi i brody gdyż nie będzie mogło dosięgnąc tych miejsc językiem. Możemy także zauważyć trudność w ruszaniu nim na boki. 

     Kolejny test z użyciem nutelli polega na przytrzymaniu łyżeczki posmarowanej czymś słodkim i poproszenie by zlizało łakocie bez ruszania głową- a pracując tylko i wyłącznie językiem. 

     Istnieją też inne mniej atrakcyjne próby polegające właściwie na tym samym. Prosimy pacjenta o oblizanie górnej wargi przy maksymalnie odwiedzionej żuchwie. Prosimy o sięgnięcie językiem za ostatni ząb dolnego łuku zębowego. Lub prosimy o sięgnięcie czubkiem języka do podniebienia tuż za przednimi zębami przy maksymalnie odwiedzionej żuchwie. 

     Leczenie obejmuje konsultację laryngologiczną lub ortodontyczną. Zazwyczaj wystarczy krótki zabieg podcięcia wędzidełka, który trwa parę sekund i jest nieinwazyjny. Po zabiegu należy wprowadzić jak najszybciej ćwiczenia pionizujące język by nie dopuścić do zrostów i ponownego skrócenia wędzidełka. Jeśli po tym czasie nadal obecne będą zniekształcenia głosek najprawdopodobniej jest to kwestia nawykowa i terapia powinna przebiegać w standardowy sposób. 

     Ważne jest by zauważyć problem odpowiednio wcześnie gdyż serduszowaty język i jego obniżona ruchomość mogą wpływać na jakość karmienia niemowlęcia z tym problemem i może wywołać powstanie nieprawidłowego wzorca połykania. Także zabieg przy takim malutkim dziecku przebiega znacznie sprawniej niż przy dzieciach kilkuletnich, które są bardziej świadome i mogą wymagać sedacji do tak małego i niegroźnego zabiegu. Późniejsze postępowanie w przypadku niemowląt, które nie będą przecież świadomie z nami ćwiczyć obejmuje masaże. Takie masaże nie zaszkodzą także starszym osobom po podcięciu wędzidełka. W połączeniu z ćwiczeniami pionizacyjnymi może to zapewnić nawet lepsze efekty.  

Źródło: Terapia Logopedyczna E. J. Lichota, Dyslalia Ankyloglosyjna B. Ostapiuk